Werther là một chàng thanh niên Đức, con em thị dân, sinh ra trong bối cảnh xã hội có nhiều rối ren. Chàng chán ngấy cái xã hội đang sống và cảm thấy muốn cứu lấy mình là phải xâm nhập vào thiên nhiên, đi vào đời sống của nhân dân lao động, của nông dân xung quanh. Sau khi tốt nghiệp đại học, chàng không chịu tìm việc làm mà bỏ đến một nơi khác. Trong bức thư đầu gửi người bạn Winhelm, chàng đã thổ lộ sự chán ngán cuộc sống, và phát hiện ra một thị trấn nhỏ có phong cảnh rất đẹp là Warheimu. Tại đây, chàng say đắm trong thiên nhiên, yêu quý trẻ em và quan hệ với tầng lớp dưới. Trong một buổi vũ hội, chàng gặp Lothéa, một cô gái xinh đẹp và thuần khiết con gái lớn của viên quan tư pháp thủ hạ vị hầu tước vùng đó, và trúng tiếng sét ái tình. Tuy nhiên, dù Lothéa cũng yêu Werther nhưng không thể đến với chàng trọn vẹn vì cô đã hứa hôn với Anbert, một con người có tri thức, trọng lý tính, trung thành với nghĩa vụ và cương vị công tác. Ba con người này rơi vào tình cảm tay ba tế nhị và phức tạp, đặc biệt khi Werther phó mặc bản thân cho sự xúi giục của tình cảm và gắn bó với Lothéa như hình với bóng. Cuối cùng, Werther đã tìm cách thoát ra, cố gắng rời Lothéa và tìm hạnh phúc trong công việc ở công sở. Trước lúc đó chàng đã có một cuộc tranh luận về vấn đề tự sát với Albert. Dù đó là hành vi mà Cơ Đốc giáo ngăn cấm, và Albert phản đối, nhưng Werther ra sức biện minh rằng người tự sát không phải là hèn yếu mà họ giống như người mang căn bệnh bất trị, không tự sát không được.

Werther ra làm thư ký công sứ, bộc lộ năng lực và triển vọng muốn thay đổi thói xấu, sự quan liêu của tầng lớp nha môn, nhưng chàng lại chịu sự áp chế của viên công sứ, một dạng quan liêu điển hình của Đức đương thời. Cũng trong thời gian này Werther yêu cô tiểu thư quý tộc Feng. B nhưng lại bị cô này gây khó dễ. Sau đó, tại nhà một bá tước khá tiến bộ, người rất ái mộ Werther, đúng lúc các quý tộc đang tụ hội thì Werther lại bị mời ra khỏi nhà một cách bất lịch sự và chàng cảm thấy bị hạ nhục ghê gớm. Sự hợm hĩnh, khinh người, kỳ thị của đám quý tộc khiến chàng căm giận đến cùng cực và đã phải thốt lên: Ôi! Đã bao lần tôi với tay cầm dao, muốn chấm dứt sự ngột ngạt dồn nén trái tim tôi. Người ta nói có một loài ngựa quý, khi bị săn đuổi đến đường cùng thì lồng lên giận dữ, và theo bản năng, nó tự cắn vào động mạch của mình để được dễ thở hơn. Tôi cũng thường thấy như vậy, tôi muốn cắt đứt động mạch của tôi để đạt tới tự do đời đời!.

Những bất lợi liên tiếp thúc đẩy chàng từ chức, rời bỏ nhiệm sở. Chàng theo một hầu tước thích nghệ thuật đến vùng trang viên sống tạm, nhưng lại phát hiện ra hầu tước này không hiểu gì về nghệ thuật. Chàng nảy ra ý định tòng quân thì vị hầu tước này lại ngăn cản, nên cuối cùng đành mượn cớ để đến thành phố mà Lothéa cư trú sau khi kết hôn. Tại đây, khi mọi lối thoát trong xã hội bị cắt đứt, Werther chỉ còn lưu luyến với Lothéa và nhìn thấy ở nàng như một điểm tựa bình yên cho cuộc sống. Nhưng bên một người phụ nữ đã có chồng chàng đành phải dấu kín tình yêu tận đáy lòng. Chàng vừa không thể sống thoải mái trong xã hội mà chàng hết sức căm ghét, đồng thời chàng cũng không thể nào chiếm được Lothéa trong vòng ràng buộc của Anbert, thậm chí còn làm cho tình cảm vợ chồng của Lothéa và Albert bị sứt mẻ nặng nề.

Cũng trong những ngày này đã xảy ra ba sự việc làm giọt nước cuối cùng tràn ly. Sự việc thứ nhất là Werther quen một người thanh niên làm thuê, anh ta đang yêu say đắm nữ chủ nhân của anh ta, vốn là một quả phụ, vì sự phản đối của anh trai quả phụ mà anh thanh niên làm thuê bị đuổi việc. Khi biết tin người quả phụ muốn đi bước nữa, cưới một người làm thuê khác, anh ta đã giết người đến sau đó. Trước mặt quan tư pháp, cha của Lothéa, Werther biện hộ cho người làm thuê phạm tội mưu sát nhưng bất thành. Sự việc tiếp theo là khi Werther gặp một thanh niên bị điên, nguyên là người văn thư của quan tư pháp và đã thầm yêu Lothéa nhưng tình yêu đơn phương không được đền đáp khiến anh rối loạn tâm thần. Cảnh ngộ và kết cục bế tắc của hai người thanh niên nói trên khiến Werther nhìn ra hoàn cảnh của mình. Werther hy vọng mình phát điên để không bị giày vò nội cảm, nhưng tỉnh vẫn hoàn tỉnh. Chàng cũng muốn làm như người thanh niên làm thuê nói trên, cùng Albert đi đến chỗ chết, nhưng lại sợ như vậy sẽ làm phương hại đến Lothéa. Sự việc cuối cùng là lời cầu khẩn của chính Lothéa, mong muốn Werther giữ khoảng cách với nàng để nàng và chồng dịu đi căng thẳng. Lời thỉnh cầu khiến Werther ý thức được rằng chỗ lánh nạn cuối cùng của chàng đã không còn nữa.

Để giải quyết mâu thuẫn và xung đột nội tâm, Werther đã vi phạm lời hẹn ước, tìm gặp Lothéa một lần cuối, ngâm cho nàng nghe một bài ca và trong lúc xúc động đã ôm lấy Lothéa mà hôn. Sau đó, chàng lấy cớ sẽ đi du lịch và cần súng. Được mượn khẩu súng của Albert, chàng đã tự kết liễu đời mình. Trên bàn làm việc của chàng còn để lại vở kịch của Lessing Emilia Galotti, cái mà có thể biện hộ, bào chữa về mặt đạo đức cho chàng. Đó là kết cục của nỗi "nhức nhối thế gian" khởi nguồn từ sự bất dung hòa của tư tưởng và thực tại, là tiếng lòng nức nở chua xót của những thế hệ thanh niên không những ở trong nước Đức mà cả ở những nước khác trên thế giới, đồng thời là vấn đề thời sự của lớp người trẻ tuổi.